contact

















Olde Vleijshuus

Datum:juni 2010
Vanaf de late 15de eeuw werd dit gebouw aan de Ouderstraat 119 gebruikt voor het keuren en verhandelen van consumptievlees. In 1557 werd het Vleeshuis grondig verbouwd en kreeg het zijn huidige gevel van Bentheimer zandsteen. Aan het einde van de zestiende eeuw werd een nieuw vleeshuis in gebruik genomen aan de Botermarkt. Het oude vleeshuis werd in 1593 dan ook verkocht aan drukker Joost Stevenszn, die het in 1596 opnieuw verbouwde. Uit deze tijd stamt vermoedelijk ook de tekst op de gevel: “Geloeft in Gott ende betrout; holt well syn ghebott, gheen stercker huys men en bowt In de recente periode kennen vele inwoners van Kampen het pand vooral als onderkomen van ijzerhandel Dullaert. De laatste decennia is het in gebruik als restaurant. De uit 1557 gevel is een vroeg-renaissancistische pilastergevel. 1557. Het is een voorbeeld van “strikte navolging” van renaissance-elementen, naar kennis van die tijd en geen strikte navolging van de klassieke zuilenorde. Wel is het een weloverwogen ontwerp, waarvoor een vroege Vitruvius-editie is gebruikt. Marcus Vitruvius was in de 1e eeuw voor Christus Romeins militair en architect onder JuliusCaesar+Augustinus en auteur van een standaardwerk over de bouwkunst: De architectura (Over de Bouwkunst). Later is de gevel voor een belangrijk deel ontdaan van ornamenten met stedelijke motieven en de verwijzing naar de oorspronkelijke bestemming. Rechthoekige vlakken op 2de verdieping, werden vlakgekapt. De Kamper Courant meldt in 1844 de sloop van het oude Vleeshuis, dragende het jaartal 1594, dit betrof het achterhuis. Vermoedelijk is toen ook de topgevel afgebroken en met vrijkomende onderdelen op vereenvoudigde wijze herbouwd. In 1885 is een nieuwe onderpui aangebracht, toen is ook de gevelsteen verwijderd. Gelukkig is deze door de door de toen nog jonge A.J. Reijers (stadsbouwmeester) in veiligheid gebracht. Bij de restauratie in 1939, onder leiding van de Amsterdamse restauratiearchitect en Heemschutter A.A. Kok, die intensief met woonhuizen bezig was, is de oorspronkelijke hoogte van de 2de verdieping aangepast. De gevel werd naar de geest van die tijd ‘gereconstrueerd’, waarbij , de geveltop nieuw werd toegevoegd. Dit gebeurde onterecht in de trant van het Hollandse Renaissance/Maniërisme, omdat men meende dat de gevel in 1596 was gebouwd, onwetende dat dit feitelijk 1557 was.

Renovatie en restauratie in 2010

Na een lange voorbereidingstijd en de procedure van vergunningen te hebben doorlopen is op maandag 12 april jl. gestart met de restauratie van de voorgevel van het pand Oudestraat 119. Begonnen werd met het slopen van de betimmeringen in de kap. Tijdens het bouwtechnisch- en bouwhistorischonderzoek in de voorbereidende fase bleek namelijk dat de kapconstructie, die de gevel moet steunen, zeer licht uitgevoerd, en ten dele door houtrot was aangetast.

Inmiddels is de kap geheel hersteld en voorzien van een vurenhouten dakbeschot dat grotendeels de versteviging aan de kap geeft ten behoeve van de stabiliteit van de voorgevel. Hierna is isolatie aangebracht en vervolgens is de kap met de afkomende Oudhollandse pannen gedekt. Een extra verankering van de geveltop bleek noodzakelijk.  

De gevel van Bentheimerzandsteen is in zijn huidige opbouw opnieuw samengesteld naar ontwerp van de bekende Amsterdamse architect A.A.Kok. De oorspronkelijk gevel dateert uit het jaar 1557. In dat jaar liet het stadsbestuur het vleeshuis, vanaf het laatste kwart van de 15e eeuw in het pand Oudestraat 119 gevestigd, grondig verbouwen. Het pand, waar het consumptievlees werd gekeurd, bleef tot 1593 deze functie behouden, vervolgens verrees een nieuw vleeshuis op de Botermarkt.

In 1938 is de gevel geheel gedemonteerd en daarna geheel opnieuw opgebouwd. Daarbij werd gebruikgemaakt van de bestaande onderdelen met toevoeging van nieuwe zandstenen onderdelen. Het gevelgedeelte, tot iets onder de lijstgoten van de belendende panden, heeft grotendeels zijn oorspronkelijk renaissance-uiterlijk, in de stijl van de Italiaanse pilasterarchitectuur, behouden. Het bovenste deel werd naar ontwerp van de eerder genoemde architect Kok in de trant van het  Hollandse classicisme toegevoegd.  De gevel bleek, zowel esthetisch als constructief, in een zeer slechte staat te verkeren. Er bevond zich veel ruimte tussen de blokken waardoor constructief zwakke punten waren ontstaan. Ook vertoonden de blokken diverse grove beschadigingen. Nadat alle voegen tussen de zandsteenblokken waren verwijderd heeft men de gevel, met lauw water en onder lichte druk, ontdaan van vuil. Het reinigen van een gevel die uit zandsteenblokken is opgebouwd vereist een niet al te rigoureuze behandeling. De in de loop van jaren ontstane patinalaag is tevens een bescherming van de zandsteen. Verwijdering hiervan zal een aantasting van het materiaal veroorzaken. De ruimten tussen de blokken zijn inmiddels aangewerkt en de beschadigde blokken en onderdelen gerestaureerd. De gevelankers zijn door de smid  gerestaureerd en hebben een conserverende behandeling ondergaan.

Momenteel, juni 2010, is de gevel geheel gevoegd en worden de ramen, waarvan de onderdorpels zijn vervangen, teruggeplaatst. Hierna zullen de glas-in-loodpanelen, die opnieuw verlood zijn, gemonteerd kunnen worden. De vensterluiken  die tot in de jaren 70 van de 20e eeuw nog aan de gevel hingen, komen ook weer terug in de originele kleuren. De originele luiken waren echter zodanig door houtrot aangetast, dat ze geheel in eiken maar volgens bestaand model, vernieuwd moesten worden. Tenslotte zullen ook de gevelbeschildering van de teksten, jaartallen en het wapen worden gerestaureerd. Inzet is de gevel  zodanig te restaureren dat deze, mits goed onderhouden, de komende 50 jaar een fraaie bijdrage zal leveren aan het straatbeeld op deze centrale plek in onze stad. 

De rol van de Stichting Stadsherstel Kampen (SSK) bij deze restauratie is ondermeer het ondersteunen van de opdrachtgever tijdens het onderzoek naar de financiële haalbaarheid van het project. Verder zal SSKtijdens de restauratie de coördinatie en de kwaliteitscontrole uitvoeren. Kortom SSK zal het gehele project van het begin tot het eind begeleiden. Uiteraard ligt de verantwoordelijkheid voor dit project bij de opdrachtgever,de eigenaar van restaurant Kota Radja.                                                                                                            

Lees verder...
Deelgeschiedenis van de bewoners van het Olde Vleijshuus
De familie Dullaert

«Ga terug

© 2008 - Stichting Stadsherstel Kampen Hendriks Grafische vormgeving / webdesign